აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა თვითგამოცხადებულია და არ არის აღიარებული. ამის მიუხედავად, მას აქვს სახელმწიფო სტრუქტურა საპრეზიდენტო-საპარლამენტო რესპუბლიკის სახით, სადაც პრეზიდენტი და პრემიერ-მინისტრი აღმასრულებელი ხელისუფლების უმაღლესი თანამდებობის პირები არიან, ხოლო ეროვნული ასამბლეა უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოა.
2012 წლის 19 ივლისს ჩატარდა რეგულარული საპრეზიდენტო არჩევნები NKR- ში, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს მოქმედმა პრეზიდენტმა ბაკო საჰაკიანმა, თავდაცვის მინისტრის ყოფილმა მოადგილემ ვიტალი ბალასანიანმა და ერევნის აგრარული უნივერსიტეტის სტეპანაკერტის ფილიალის ვიცე-რექტორმა არკადი სოღომონიანმა.
არაღიარებული რესპუბლიკის ცესკოს მონაცემებით, 73 ათასმა ამომრჩეველმა გამოხატა თავისი ნება, მათგან 47 ათასმა ხმა მისცა რესპუბლიკის მოქმედ ხელმძღვანელს ბაკო საჰაკიანს, 20 ათასმა კი ვიტალი ბალასანიანის სასარგებლოდ.
პოსტსაბჭოთა სივრცისთვის ჩვეული მთიანი ყარაბაღის შიდაპოლიტიკური ვითარების გამწვავება არ მომხდარა - გამარჯვებულმა კონკურენტებმა არჩევნების შედეგები ცნეს. ამასთან, ვიტალი ბალასანიანმა არ მიულოცა ახლად არჩეულ პრეზიდენტს, რაც ახსნა საარჩევნო უბნებზე არაერთი დარღვევით.
მსოფლიო საზოგადოებამ, ბუნებრივია, არ ცნო არჩევნები როგორც კანონიერი. ამის მიუხედავად, მათ მათ თვალი არ დახუჭეს და არჩევნების დღეს მთიან ყარაბაღში საერთაშორისო ინსტიტუტების არაერთი წარმომადგენელი იმყოფებოდა.
ამის შემდეგ, აშშ-ს კონგრესის სომხური ჯგუფის თანათავმჯდომარე ფრენკ პალონე და ედ როისი საჯაროდ კი აფასებენ არჩევნების ხარისხს Լ NKՀ-ში.
ოფიციალური ბაქო დასავლეთისგან მოითხოვდა არჩევნების საერთოდ დაუშვებას და შემდეგ ყველა საერთაშორისო დამკვირვებელი პერსონა ნონ გრატად გამოაცხადა. ასზე მეტი მათგანი იყო ავსტრიიდან, რუსეთიდან, აშშ-დან, ბულგარეთიდან, უნგრეთიდან, კვიპროსიდან, პოლონეთიდან, ირლანდიიდან, ჩეხეთიდან, ურუგვაიდან, არგენტინადან, ისრაელიდან.
არჩევნებზე მივიდნენ აფხაზეთის, სამხრეთ ოსეთის და ასევე არაღიარებული პრიდნესტროვის მოლდავეთის რესპუბლიკის წარმომადგენლები.
ყველა დამკვირვებელმა დაადასტურა, რომ არჩევნები ჩატარდა დემოკრატიის ზოგადად მიღებული ნორმების შესაბამისად. 7 სექტემბერს დაგეგმილია ახალი არჩეული პრეზიდენტის პრეზიდენტის ბაკო საჰაკიანის ინაუგურაცია. მეორედ იგი თავის ხალხს ერთგულების ფიცს მისცემს, ხელი დაადო კონსტიტუციასა და სახარებას XVII საუკუნიდან.
