თავისი არსებობის მთელი ხანგრძლივი ისტორიის განმავლობაში, ადამიანი აითვისა პლანეტის ყველაზე შორეული კუთხეები. ამასთან, კაცობრიობის განსახლება არ მოხდა დაუყოვნებლივ, მაგრამ იგი ათასწლეულების განმავლობაში გაგრძელდა. საცხოვრებლად საუკეთესო ადგილების ძიებაში ხალხს მოუწია გიგანტური დისტანციების გადალახვა ხმელეთით და ზღვით.
დღეს დედამიწის მცხოვრებთა რაოდენობა 7 მილიარდ ადამიანს აღემატება და მათ რიცხვში ყველაზე სწრაფი ზრდა მხოლოდ გასულ საუკუნეში დაიწყო. ახლა ძნელი წარმოსადგენია, რომ ცივილიზაციის გარიჟრაჟზე პლანეტაზე დასახლდა პრიმიტიული მონადირეების რამდენიმე ტომი, რომლებიც თანდათან დასახლდნენ საცხოვრებლად შესაფერისი ტერიტორიისთვის.
დღეს არქეოლოგებისა და ისტორიკოსების უმეტესობა ეთანხმება, რომ ეკვატორული აფრიკა თანამედროვე ადამიანის წინაპრების სამშობლო იყო. ამ კონტინენტზე, ორი მილიონზე მეტი წლის წინ, ცხოველთა სამყაროდან გაჩნდა ადამიანის რასა, რასაც მოწმობს უამრავი პალეონტოლოგიური აღმოჩენა. აფრიკა ერთადერთი კონტინენტია, სადაც მეცნიერებმა აღმოაჩინეს თითქმის ყველა გარდამავალი ფორმა პრიმიტიული ადამიანიდან მის თანამედროვე ფორმამდე. აქედან დაიწყო ადამიანის გზა სხვა კონტინენტებზე.
ამასთან, არსებობს მტკიცებულებები, რომლებიც მიანიშნებს იმაზე, რომ ძველად პლანეტაზე არსებობდა ცივილიზაციის რამდენიმე ცენტრი. მაგალითად, ევრაზიის ტერიტორიაზე ნაპოვნია ადამიანის ერთ-ერთი უძველესი სახეობის წარმომადგენელთა ნეშტი. მაგრამ ამ დასკვნებს საერთო არაფერი აქვს იმ ფილიალის მახასიათებლებთან, საიდანაც თანამედროვე კაცობრიობა წავიდა. სავსებით შესაძლებელია, რომ ამ შემთხვევაში უფრო სწორი იქნებოდა საუბარი არა ჰომო საპიენსის გაჩენის მეორე დამოუკიდებელ ცენტრზე, არამედ მხოლოდ გაფანტვის ტალღების სერიაზე, რომლებიც გადაჭიმულია ათასობით წლის განმავლობაში.
არქეოლოგიური და გეოლოგიური კვლევების თანახმად, 70 ათასი წლის წინ, პლანეტაზე მოხდა უკიდურესად ძლიერი ვულკანური ამოფრქვევა. ამ მოვლენის შედეგი იყო კლიმატის ცვლილება და ცხოველთა რაოდენობის მკვეთრი შემცირება. სურსათის ძიებისას ხალხი იძულებული გახდა დასახლებულიყო ძალიან დიდ ტერიტორიებზე.
მიგრაციის პირველი დიდი ტალღა, რომელიც 60 ათასი წლის წინ დაიწყო, აზიისკენ იყო მიმართული. აქედან ადამიანი ავსტრალიასა და ოკეანეთის კუნძულებზე მოხვდა. დაახლოებით 40 ათასი წლის წინ ევროპაში გამოჩნდა ხალხი. კიდევ ხუთი ათასწლეულის შემდეგ, ადამიანი მიაღწია ბერინგის სრუტეს და აღმოჩნდა ამერიკის ტერიტორიაზე, რომლის სრულ მოგვარებას დაახლოებით 20 ათასი წელი დასჭირდა.
კაცობრიობის გრძელვადიანმა დაშლამ ყველა კონტინენტზე განაპირობა რამდენიმე მკაფიო დიდი ჯგუფის ჩამოყალიბება, რასაც რასები უწოდებენ. ძალიან დაშორებულები იყვნენ ერთმანეთისგან, ეს ჯგუფები თანდათან იზოლირებულნი გახდნენ და მათმა წარმომადგენლებმა დამახასიათებელი გარეგნული ნიშნები შეიძინეს. ხალხთა იზოლირებამ გავლენა მოახდინა მათი კულტურის მახასიათებლებზეც.
